Drenthe heeft de afgelopen jaren laten zien een échte fietsprovincie te zijn. Of het nu gaat om recreatieve fietsroutes, het MTB-netwerk, de unieke VAM-berg of de vele fietsevenementen, in het Drentse is het qua fietsen goed toeven. Het EK Wielrennen was in die zin de kers op de taart, dé kans om te laten zien wat Drenthe te bieden heeft, maar ook een kans om nog meer Drenten te betrekken. Een de noemer EK OpFietse Activatieprogramma zijn we met een groep partners aan de slag geweest met de ambitie om het EK Wielrennen meer te laten zijn dan alleen een mooi wielerfeest van vijf dagen. Uiteindelijk heeft het geresulteerd tot meer dan 100 dagen lang fietsactiviteiten in heel Drenthe, met als kers op de taart een geweldig volksfeest in de week van het evenement.

Meer dan een evenement
Op 13 april 2022 werd het provinciale besluit genomen om het EK daadwerkelijk in Drenthe te hosten. Na drie succesvolle NK’s en het EK Veldrijden was dit een evenement van een schaal die we in Drenthe niet vaak zien. Op zichzelf is een evenement dat live in heel Europa op televisie te zien is (+/- 25 miljoen kijkers) en dat vele buitenlandse bezoekers trekt, vanuit economisch perspectief erg interessant. Het EK is een etalage voor de brede en unieke inzet van Drenthe op fietsen en kan de impact hiervan verder versterken.

Drenthe heeft in het verleden al bewezen een uitstekende gastprovincie te zijn voor een internationaal wielerfeest. De Vuelta heeft in 2009 gezorgd voor een blijvende herinnering, waar door veel mensen positief op wordt teruggekeken. Met het EK Wielrennen geeft Drenthe hieraan een vervolg. Heel Drenthe werd uitgenodigd om er samen opnieuw een volksfeest van te maken. Het streven werd uitgesproken om in heel fietsend Drenthe extra energie te genereren en daarmee het bestaande netwerk te versterken. De betrokkenheid bij “Op Fietse” was daarbij een vruchtbare voedingsbodem voor een wielerfeest met langdurige impact.

In het najaar van 2022 werd aan het Kenniscentrum Evenementen Drenthe gevraagd wat er nodig zou zijn om te streven naar een optimale economische  en maatschappelijke impact van het EK Wielrennen. Het idee was om het EK op een unieke Drentse manier te organiseren. Op basis van samenwerking en betrokkenheid, veel inzet van lokale partijen en met behulp van veel vrijwilligers. Het rapport prognose maatschappelijke impact EK wielrennen is hier te downloaden

Aanpak van onderaf
In het opstellen van ambities voor het evenement, is het belangrijk om te kijken wat een evenement te bieden heeft, maar ook hoe de lokale kracht in de samenleving benut kan worden. Net als rondom La Vuelta Holanda in 2009 lag er de ambitie om heel Drenthe te betrekken en er gezamenlijk een feest van te maken. Een belangrijke stap hierin was het ontwerp van het evenement, waarbij elke gemeente in Drenthe op de route zou worden aangedaan, zodat iedere gemeente betrokken zou worden. Het gezamenlijk startschot op 17 februari 2023 was hierin een belangrijk moment, waarbij alle bezoekers geïnspireerd werden om na te denken over wat het EK voor hen zou kunnen betekenen. Maar ook het gebruik van de website en sociale media kanalen van ‘OpFietse in Drenthe’ om randactiviteiten zichtbaar te maken en elkaar te inspireren maakt een belangrijk onderdeel uit van deze aanpak.

Juist door in de 100 dagen voorafgaand aan het evenement al veel EK OpFietse gerelateerde activiteiten te organiseren ging het EK Wielrennen meer leven, voelden meer inwoners zich betrokken bij het evenement en begon de eerste maatschappelijke impact al te ontstaan.

Meer dan 100 randactiviteiten
Randactiviteiten ontstaan vaak niet vanzelf. Omdat het streven was het EK vooral van alle inwoners van Drenthe te laten zijn, werd er stevig ingezet op het betrekken van lokale partners. Een belangrijk principe was om aan te haken op ontwikkelingen die er toch al zijn. Zo zijn er veel activiteiten gerealiseerd in samenwerking met Drenthe Beweegt en #EenLevenLangBewegen, maar ook ingespeeld op ambities die er in de verschillende gemeenten al zijn. Er zijn vele gesprekken geweest met de verschillende gemeenten, met de buurtsportcoaches en met andere lokale partners die iets met het EK zouden kunnen. Hierin werden drie lijnen gehanteerd om richting te geven aan de activiteiten die op poten gezet werden:

• Ontmoeten & beleven: door het organiseren van sociale activiteiten en bijeenkomst gerelateerd aan het thema fietsen raakten mensen betrokken bij het evenement. Denk aan de vele avonden Wielertheater Onderweg die in heel Drenthe georganiseerd zijn, de roadshow met de EK OpFietse bus die bij veel fietsactiviteiten het EK zichtbaar maakte en natuurlijk alle gezellige en sociale activiteiten die georganiseerd zijn in de week van het EK zelf. Daarnaast werd een geheel ander publiek aangesproken met de Boeken & Fietsen avonden in het verlengde van de lancering van het Drentse boek Koersen met tegenwind.
• Meedoen: de ambitie was om doelgroepen te betrekken bij het fietsen voor wie dit niet altijd vanzelfsprekend was. Hoogtepunt van deze lijn was ‘Iedereen OpFietse naar grote hoogte’, een evenement waarbij inwoners voor wie fietsen niet vanzelfsprekend is, onder begeleiding toch de VAM-berg te laten op fietsen. Ook in enkele gemeenten zijn activiteiten voor doelgroepen georganiseerd waarvoor fietsen minder vanzelfsprekend is.
• Bewegen: het EK Wielrennen wil ook inspirerend zijn voor met name kinderen om (sportief) fietsen te stimuleren. Met de educatieve fietsactiviteit Crazy23 op scholen, de vele dikke banden en loopfietsraces i.s.m Jumbo, KNWU en Todwoensdag, maar ook de vele fietsactiviteiten die buurtsportcoaches in de verschillende gemeenten georganiseerd hebben, maakten dat het EK Wielrennen vroegtijdig op de agenda kwam lokaal.

Een belangrijke rol in het betrekken van lokale inwoners heeft de regeling voor EK kunstwerken gespeeld. Maar liefst 28 kunstwerken zijn gerealiseerd waarbij vrijwel altijd groepen inwoners betrokken werden en een maatschappelijk verhaal verteld werd. In totaal zijn er meer dan 100 randactiviteiten georganiseerd in aanloop naar en tijdens het EK Wielrennen, waarbij de meeste activiteiten door initiatiefnemers uit de start- en doorkomstplekken zelf geïnitieerd zijn. Waar organisator Courage Events de focus had op een succesvolle wedstrijd, hebben wij vanuit SportDrenthe, Drenthe Beweegt samen met de buurtsportcoaches vooral gestreefd naar een zo grote mogelijke spin-off in aanloop naar het EK. Met name door de aanjaagfunctie vanuit de provincie Drenthe en het betrekken van alle gemeenten, maatschappelijke partners en lokale enthousiastelingen resulteerde dit een feestelijke sfeer tijdens het evenement, zowel onderweg als op de VAM-berg.

Nalatenschap
Een evenement organiseer je, een volksfeest ontstaat. Met deze bescheiden uitgangspositie begonnen we het hele EK Wielrennen traject. Met een relatief kleine begroting t.o.v. vergelijkbare evenementen, maar wel met het gegeven dat we in Drenthe korte lijnen hebben en het naoberschap groot is. Uiteindelijk was de betrokkenheid groter dan we vooraf hadden durven dromen. En er is weer volop energie om onder de noemer OpFietse nog meer Drenten enthousiast te maken voor functioneel, recreatief en sportief fietsen.

Succesfactoren die we mee willen nemen naar toekomstige evenementen om lokaal de maatschappelijke impact te realiseren die je graag zou willen:

1. Vroeg beginnen met het betrokken van zo veel mogelijk lokale partners. Maak mensen enthousiast voor de kansen die het evenement te bieden heeft en probeer structuur te geven aan de samenwerking met de lokale partners zodat iedereen het hele proces aangehaakt blijven;
2. Ontwerp het hoofdevenement inclusief. Juist doordat het EK Wielrennen elke gemeente aan ging doen, wat de hoofdorganisatie echt een stuk ingewikkelder maakte, ontstaat er meer draagvlak om betrokken te raken bij de randactiviteiten;
3. Lokale ambities versterken door de kansen die het evenement biedt om lokale doelstellingen te realiseren. Er zijn gesprekken gevoerd met gemeenten en buurtsportcoaches over de lokale ambities uit sport- en preventieakkoorden en hoe fietsen hier een bijdrage aan kon leveren. Een evenement kan een versneller zijn van wat je toch al wil bereiken;
4. Diversiteit in activiteiten zorgt voor het betrekken van andere groepen inwoners en dus dat het lokaal meer gaat leven. Dus niet alleen focus op de fietsactiviteiten, maar juist de kunstwerken, het boek, het wielertheater en de sociale activiteiten zorgden er voor dat het EK Wielrennen breed ging leven;
5. Vertel de verhalen en wees zichtbaar. Door de inzet van de roadshow met de EK OpFietse bus en bakfiets, en de inzet van de OpFietse huisstijl en online communicatiekanalen, werden activiteiten zichtbaar en raakten anderen geïnspireerd om zelf ook een activiteit op te zetten. Media-aandacht is vlak voor en tijdens het evenement niet moeilijk te krijgen, maar in de aanloop naar het evenement vraagt dit veel gerichte inzet.

De komende periode is het zaak om samen te kijken naar opvolging. Het enthousiasme dat er lokaal leeft en de inspiratie die mensen gekregen hebben zou nu verzilverd moeten worden om het netwerk rondom fietsen in Drenthe nog sterker te maken. Drenthe heeft laten zien een échte fietsprovincie te zijn, maar we willen dat ook blijven!

Bron: SportDrenthe